کد مطلب:4893 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » احكام

تيمم از نظر علمي چه نفعي دارد؟ در صورتي كه دست و صورت قبل از تيمم تميزتر از بعد از تمم است و خاك آلود كردن دست و صورت از نظر طبّ جديد نيست، پس حكمت آن از نظر شرع چيست؟

اوّلاً، احاطه به فوايد و حكمتهاي دستورات فرعي دين، اگر براي همه غير ممكن نباشد، براي اكثر مردم غير ممكن است؛ و مانع از انجام وظايف و مشاغل ديگر ميشود، و شخص را از استفادة عملي از اين دستورات محروم ميسازد. مانند بيماري كه بخواهد تمام جزئيّات نسخة يك طبيب حاذق را بررسي كند، و از هر جهت، رابطة آن را با مزاج خود تشخيص دهد.
ثانياً: دستورات فرعي دين، همين قدر كه با منطق عقلاً و علم ثابت و با فرضيّههاي علمي مخالف نباشد، قابل پيروي و لازم الاتّباع است؛ مانند دستور طبيب، كه همين قدر كه بدانيم طبابت او بر خلاف قواعد مسلّمة طبّي و حفظ الصحّه نيست به آن عمل ميكنيم؛ با اين تفاوت كه در دستورات ديني، احتمال خطا و اشتباه هم نمي دهيم.
ثالثاً، راجع به تيمّم بايد گفت: البتّه ما تيمّم را براي اطاعت فرمان خدا و تعبّد به جاي ميآوريم، با اين وجود، اگرچه ممكن است از نظر ظاهر دست ما پيش از تيمّم پاكتر باشد ـ يعني خاك آلود نباشد ـ امّا در زمان ما معلوم شده است كه خاك به خودي خود كثيف نيست كه باعث قوّت بيماريها گردد؛ بلكه خاك، كشندة ميكرُبهاي موذي و منهدم كنندة موادّ آلي است.
ممكن است همان غباري كه بر مواضع تيمّم مينشيند، ميكرُبهايي را كه در ظاهر بدن است از بين ببرد. پس تيمّم بر صعيد طيّب (خاك پاك) ـ چنان چه اسلام دستور داده است ـ «فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً» (نساء/43, مائده/6) واقعاً دست و رو را پاكتر ميسازد.
حكمت ديگر تيمّم اين است كه چون وضو و غسل براي نlاز، تشريع شده و مكلّف بايد با آب خود را طهارت بدهد و حال كه از استعمال آب معذور شده است، سزاوار نميداند كه بدوk تطهير و تنظيف، به نماز و توجّه به خدا روي نمايد، و با توجّه به اينكه خاك نيز ـ شرعاً و علماً ـ يكي از مطهرات است، دستور داده شده كه تيمّم كند تا با نظافت و طهارت، به درگاه خدا حاضر شود و اطاعتي را كه به واسطة عذر از استعمال آب از او فوت شده، به اين وسيله جبران و تدارك كند.
حكمت ديگر اين است كه اگر وضو و غسل، بدلي نداشته باشد و بدون بدل، مكرّر نماز بخواند حال اعتياد و مواظبت به گرفتن طهارت در شخص به واسطة عذر از استعمال آب ضعيف ميشود. ممكن است حكمتهاي عاليتري هم داشته باشد كه به مرور زمان و پيشرفت علم معلوم گردد.

---

معارف دين
آيةالله لطف الله صافي گلپايگاني